Μήπως είστε υπερβολικοί με τα παιδιά σας;

Πρόσφατα στους χώρους εργασίας παρατηρείται το εξής αξιοπερίεργο φαινόμενο: Εργαζόμενοι σε νεαρή ηλικία εκπλήσσονται δυσάρεστα, αναστατώνονται και θυμώνουν όταν δεν παίρνουν την αναγνώριση και επιβράβευση που πιστεύουν ότι δικαιούνται. Κλονίζονται όταν διαπιστώνουν ότι δεν είναι και τόσο ξεχωριστοί έναντι των άλλων, ότι η ζωή τούς φέρνει λιγότερα ή διαφορετικά απ’ όσα προσδοκούν, ότι πρέπει να κάνουν επιλογές και να ασχολούνται καθημερινά με διάφορα τετριμμένα πλην όμως αναπόφευκτα ζητήματα. Ως εκ τούτου, δημιουργούν «θέματα» στην εργασία, γκρινιάζουν ατελείωτα στους οικείους τους και έρχονται για ψυχοθεραπεία βιώνοντας ένα είδος υπαρξιακού σοκ.

Αντίθετα με ό,τι θα περίμενε κανείς, η δυσφορία που νιώθουν δεν έχει να κάνει με ανασφάλεια και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Πολλά από αυτά τα νεαρά άτομα έχουν καλή αυτοεικόνα, η οποία προέρχεται από την ομαλή παιδική τους ηλικία και την ασφαλή σχέση τους με τους γονείς τους. Γονείς που συμπονούσαν, στήριζαν, παρείχαν λύσεις και προλάβαιναν ό,τι μπορούσαν. Η συναισθηματική «κατάπτωσή» τους μοιάζει να οφείλεται σε έλλειψη εκγύμνασης σε ό,τι αφορά τη… ματαίωση. Είναι ενδιαφέρον αυτό που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια: όσο τα επίπεδα αυτοεκτίμησης ανεβαίνουν, τόσο αυξάνονται και τα ποσοστά κατάθλιψης.

Αγύμναστη ματαίωση; Όχι ευχαριστώ!

Η άνευ όρων αγάπη, η αναγνώριση, η υποστήριξη, η επιβράβευση παίζουν κεντρικό ρόλο στο χτίσιμο της αυτοεκτίμησης των παιδιών. Αποτελούν σημαντικό διαβατήριο στη ζωή και ευτυχώς οι σύγχρονοι γονείς και οι παιδαγωγοί επιμορφώνονται στο να παρέχουν ένα τέτοιο περιβάλλον στα παιδιά τους. Ταυτόχρονα, η αντοχή στη ματαίωση αποτελεί απαραίτητο στοιχείο για να μην αποκαρδιώνεται κανείς και να μην εξοργίζεται, αλλά να απαιτεί και να μην παραιτείται. Οι περισσότεροι γονείς δυσκολεύονται να διαχειριστούν τα ματαιωμένα συναισθήματα των παιδιών τους – την οργή, το παράπονο, την απογοήτευση.

Εσύ μόνο να διαβάζεις!

Σε αντίθεση με οικογένειες παλαιότερων εποχών που ακόμα και οι μικροί βοηθούσαν τους γονείς τους στο σπίτι και στα χωράφια, πολλοί νέοι ως παιδιά δεν είχαν παρά να διαβάζουν και να επιλέγουν από ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων (κι ας ασχολούνταν μόνο με μερικές). Με αυτό τον τρόπο έμαθαν να αποτελούν το κέντρο της προσοχής, με την έγνοια των δικών τους να εστιάζεται στη σχολική τους απόδοση και στις δυνατόν ευχάριστες εξωσχολικές δραστηριότητες. Έτσι, μεγαλώνουν με δεδομένη την «παροχή υπηρεσιών» και πιστεύοντας ότι πολλές κουραστικές και βαρετές δουλειές της καθημερινής ρουτίνας θα γίνονται από άλλους – τα ψώνια, το μαγείρεμα, το πλύσιμο των ρούχων κ.ά.. Αργότερα, όταν ανακαλύπτουν πως στην καθημερινότητά τους υπάρχει ένα πλήθος τετριμμένων «υποχρεώσεων», η ζωή τους τους μοιάζει λιγότερο άνετη από ό,τι πίστευαν πως θα είναι.

Στην ενήλικη ζωή οι σχέσεις, οι δουλειές καθώς και η επιλογή σπουδών απαιτούν επένδυση και δέσμευση. Δεν είναι λοιπόν απορίας άξιο που πολλοί νέοι βραχυκυκλώνουν εντελώς. «Δεν αντέχουν στην ιδέα ότι λέγοντας “ναι” σε κάποια ευκαιρία που τους παρουσιάζεται, πρέπει να πουν “όχι” σε κάτι άλλο», λέει ο Dr Blume, οικογενειακός ψυχολόγος. Μην μπορώντας να επιλέξουν, συχνά μένουν στάσιμοι γιατί είτε «η τέλεια λύση» δεν παρουσιάζεται είτε απλώς δεν υπάρχει πληθώρα επιλογών, και αυτό τους κακοφαίνεται.

Δοκιμάστε το: Προσγειώστε με αγάπη

Μην επιβραβεύετε οτιδήποτε το παιδί κάνει χωρίς κόπο.

Μην εκθειάζετε το παιδί σας συγκρίνοντάς το με άλλους.

Μη «σώζετε» το παιδί από τις «φυσικές» συνέπειες των πράξεων και των επιλογών του (εκτός φυσικά αν το αποτέλεσμα έχει πολύ σοβαρές συνέπειες).

Να επιμένετε σε επιλεγμένες δραστηριότητες για εύλογο χρονικό διάστημα πριν να τρέξετε να τις αναπληρώσετε με άλλες.

Αναθέστε και απαιτήστε από τα παιδιά περισσότερες ευθύνες στο σπίτι.

Ενθαρρύνετε τους εφήβους σε καλοκαιρινές εργασίες ή στον εθελοντισμό.

Έχουμε ζωή και πέρα από τα παιδιά μας – τους δείχνουμε ότι ασχολούμαστε σοβαρά και με την εργασία μας, με τα ενδιαφέροντά μας, με τους φίλους μας κ.ά.

Η αδειανή φωλιά

Η αποχώρηση των νέων από το σπίτι για σπουδές ή για εργασία φαντάζει αρκετά τρομακτική για αρκετούς γονείς. Ο γονεϊκός τους ρόλος με κάποιο τρόπο «ορφανεύει», ενώ έρχονται στο προσκήνιο προσωπικά κενά και προβλήματα σχέσης. Δεν είναι λίγοι αυτοί οι γονείς που με πρόσχημα το οικονομικό όφελος προσπαθούν να αποτρέψουν το πέταγμα του πουλιού απ’ τη φωλιά ή περνάνε βδομάδες «εγκαθιστώντας το παιδί στο πανεπιστήμιο» ή πηγαινοέρχονται μεταφέροντας μπουγάδες και σπανακόπιτες.

Αυτό το «ντάντεμα» κατά την αποχώρηση, η οποία είναι και μια δοκιμασία περάσματος στην ενηλικίωση, μπερδεύει πολλούς νέους και τους καθυστερεί στο να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Αργότερα απορούν, ξαφνιάζονται και δυσανασχετούν όταν οι σύντροφοί τους ή τα αφεντικά τους δεν είναι διατεθειμένοι να συμπεριφερθούν όπως οι γονείς τους. Για να μην πούμε τίποτα για όσους νέους νιώθουν τύψεις που, παρά την τόση φροντίδα των θαυμάσιων γονιών τους, αδυνατούν να είναι ευτυχείς.

Η ευτυχία των παιδιών στην οποία τόσο επενδύουμε ως γονείς δεν εξασφαλίζεται. Είναι περισσότερο παράγωγο της ζωής που προκύπτει κυρίως μετά από προσπάθεια, επιμονή και ρίσκο. Αν θέλετε να ετοιμάσετε τα παιδιά σας έτσι ώστε να δημιουργούν τις προϋποθέσεις για να είναι καλά, είναι φρόνιμο να αρχίσετε νωρίς. Εφόσον προβληματίζεστε για γύρο από το πώς γίνεται αυτό μια επαφή με σύμβουλο γονέων θα σας διαφωτίσει.

Όταν δείχνουμε στα παιδιά με έργα και με λόγια ότι η μόνη μας μέριμνα είναι η ευτυχία τους, είναι σαν να τους λέμε πως κάπου εκεί έξω βρίσκεται το βασίλειο ευδαιμονίας που τους αναλογεί.